Saturday, March 13, 2021

Bansag Nila ay Bruha

 Nung bata ako, madalas akong biruing bruha. Dahil sa kayumanggi kong kulay at buhaghag kong buhok. Nasanay silang tawagin akong bruha kapag hindi ako maayos tignan. Ano ba yung bruha? 

Kung pagbabasehan ang kahulugan na binigay ng internet, ang bruha ay mga babaeng gumagamit ng kapangyarihan mula sa masama. Masama ba talaga sila? Sinong nagsabing masama sila?

Hindi naman talaga masasama ang mga bruha. Sila ay mga diyosa ng mahika. Makapangyarihan. Bruha ang bansag sa babaeng malalakas. Sa lakas nila ay hindi sila kayang talunin ng institusyon ng mga kalalakihan. Hindi nila kayang higitan ang kapangyarihan kaya ginawa silang masama ng patriyarkal na lipunan. Pinapangit. Dahil kahit kailan ay hindi piniling tumahimik ng mga babae sa panahong hindi sila pinagsasalita. Sa takot ng mga lalaki sa kakayahang mamuno ng mga babae, pinaratangan silang mayroong masamang intensyon. Gaya ng mga pinapanood sa atin noong bata tayo.

Kaya siguro walang bruho. Walang lalaking witch sa fairy tales. Palaging ang magkatunggali ay prinsesa at bruha. Isang maganda, isang pangit. Isang mabuti, isang masama. Parehong babae ang pinagbabangga, nagtatalo para sa lalaki. Sa huli, may isang magwawagi, at ang mga bruha ay binabato, binibigti, sinusunog. Pinapatay. Pinatatahimik. Winawakasan ang kapangyarihan.

Kaya doon sa mga nanlait sa aking isa akong bruha dahil pangit daw ako at mahina, walang mukha ang pagiging bruha. Wala sa kulay. Hindi kulubot ang balat. Hindi mahaba ang mukha. Hindi sabog-sabog ang buhok. Hindi itim. Hindi halimaw. Hindi masama.

Sa panahong bruha ang tingin kina Leni Robredo, Maria Ressa, Leila de Lima, Angel Locsin, Liza Soberano, Catriona Grey, at sa lahat ng babaeng patuloy na lumalaban para sa sariling karapatan ay may mga bruhong nasobrahan sa paggamit ng kapangyarihan, ng special powers. Silang mga gumamit ng kapangyarihan mula sa masama para pumatay at magpatahimik, para wakasan ang kapangyarihan ng mga babae na mamuno at magsalita.

Kaming mga bruha ay mananatiling makapangyarihan, malalakas, matatapang, at magiging boses ng aming mga nasasakupan.

“We are the granddaughters of the witches you weren’t able to burn.” (Tish Thawer, 2015)



No comments:

Post a Comment

Sa Mata ng Bata

  Sa Gitna ng Daan Mga mata nilang kanina pa sumusubaybay sa bawat kong hakbang, nakasara ang mga tainga nila sa bawat kong sigaw. Sa ...